Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie wybranej grupie osób stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych „Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Dwudziesta rozmowa odbyła się z p. Anną. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Anna Półtorzycka, z wykształcenia i zawodu jestem architektem. Rok po ukończeniu studiów magisterskich rozpoczęłam studia doktoranckie w Katedrze Historii Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków na Politechnice Gdańskiej. Moje zainteresowania wiązały się z architekturą przełomu XIX i XX wieku. Praca doktorska, nad którą jeszcze pracuję, dotyczy gdańskich willi, wznoszonych między 1870 a 1939 rokiem. Po studiach architektonicznych nie czułam się jednak wciąż wystarczająco pewnie – jeśli chodzi o analizę architektury zabytkowej. Dlatego równolegle rozpoczęłam podyplomowe studia zabytkoznawcze w Toruniu, a następnie właśnie gedanistykę. Chciałam poszerzyć swoją wiedzę, żeby jak najbardziej rzetelnie i trafnie zidentyfikować przedmiot moich badań. Taka była moja motywacja.

FG: Czy zawsze chciała pani zostać architektem?

AP: Nie! Chciałam być lekarzem, szczerze mówiąc. Ale nie czułam się zbyt pewnie i tuż przed studiami zrezygnowałam z próby realizacji tego marzenia. Po sześciu latach edukacji w Ogólnokształcącej Szkole Sztuk Pięknych w Gdyni Orłowie, rozwijaniu swoich umiejętności rysunkowych, dobrze już osadzona w kręgu sztuki, zdecydowałam, że na architekturze… będę się czuła swobodniej.

Architekturę traktuję jako formę wyrażenia i jednocześnie zaspokojenia potrzeb jej użytkowników. Dlatego także w pracy zawodowej człowiek – użytkownik jest dla mnie zawsze punktem wyjścia do projektowania. Tak samo podchodzę do architektury historycznej. Pełna ocena budynków czy miejsc zawsze wymaga powiązania jej z mieszkańcami osadzonymi w jakiejś rzeczywistości społecznej, politycznej, gospodarczej czy ekonomicznej… a także prawnej. Dlatego też studia gedanistyczne były dla mnie bardzo wartościowe, bo dały mi szansę wglądu w procesy, które decydowały o tym, jakimi ludźmi byli mieszkańcy Gdańska – jak ich życie wpływało na kształt miasta i jak miasto mogło kształtować ich samych. Ta wiedza dodało mi pewności siebie w prowadzeniu badań.

FG: Czyli gedanistyka pozwoliła poszerzyć horyzonty?

AP: Zdecydowanie. Pozwoliła mi też bardziej wnikliwe patrzeć na te zagadnienia, które wiążą się z miastem, a które były poza zasięgiem moich dotychczasowych zainteresowań.

FG: Interesowała się pani historyczną zabudową willową w Gdańsku…

AP: Moja praca magisterska w pewnym stopniu dotyczyła właśnie obiektu willowego w Jaśkowej Dolinie, we Wrzeszczu. Temat pracy doktorskiej pojawił się naturalnie i wynikał z analiz, które uprzednio przeprowadzałam.

Prawie całe życie mieszkałam też w budynku, który przed wojną był willą – domem jednorodzinnym. Po wojnie został podzielony na sześć mieszkań: nasze dwupokojowe mieszkanie z kuchnią i łazienką powstało w obrębie – pierwotnie – jednego pokoju dziennego. To też dało mi do myślenia, bo jest to wątek, który trudno pominąć w analizie zabudowy historycznej. Czyli to, jakim te budynki ulegały przekształceniom i że działo się to bardziej w wyniku przemian politycznych, niż wynikało wprost z potrzeb nowych mieszkańców.

Chciałam zrozumieć otoczenie, w którym żyłam od dziecka. Wydaje mi się, że kiedy wzrastamy w jakimś środowisku architektonicznym, długo nie podejmujemy nad nim refleksji, bo jest ono dla nas naturalne. W swoich naukowych badaniach wykorzystałam szansę na skonfrontowanie się z moimi wspomnieniami.

FG: Czy według pani, my jako mieszkańcy Gdańska, dostrzegamy wartość architektury, zabytków? Czy traktujemy to jako dobro wspólne?

AP: Trudno mi na to pytanie autorytatywnie odpowiedzieć.

Architektura zawsze wiąże się z jakąś funkcją, którą ma realizować. Jeśli jest to budynek mieszkalny – przede wszystkim powinien służyć mieszkańcom, poprawiać jakość ich życia. Z zabytkami jest tak, że są to obiekty które mają już swoje lata, często także lata zaniedbań. Ten upływ czasu  niesie za sobą utratę walorów i wartości, które budynek miał w chwili powstania i wiąże się nieraz z wieloma obciążeniami dla jego mieszkańców. Rozumiem, że w takich warunkach, w takim bezpośrednim kontakcie trudniej doceniać zabytkowe wartości architektury historycznej.

Według mnie stosunek do zabudowy zabytkowej generalnie zależy, w pewnym sensie od jej stanu technicznego, a ten w wielu wypadkach jest coraz lepszy na terenie naszego miasta. Dostrzegam też dużą aktywność miłośników historycznego miasta Gdańska (oraz jego architektury) w sieci.

FG: Na swoim koncie ma pani między innymi pracę w biurze Miejskiego Konserwatora Zabytków, na czym polegała ta praca?

AP: Byłam inspektorem. Przedmiotem mojej pracy była głównie analiza dokumentacji projektowych. Czuwałam nad tym, aby realizacja zgodna z projektem zapewniała budynkom zachowanie tych walorów, które zadecydowały o objęciu go ochroną jako zabytku. Wydawałam także zalecenia konserwatorskie, które miały wskazywać, o jakich zaletach każdorazowo mówimy.

FG: Do czego się pani przydaje gedanistyka na co dzień, w pracy?

AP: Studia podyplomowe traktowałam bardzo holistycznie. Jedną kwestią jest wiedza, którą otrzymałam, inną kwestią był kontakt z badaczami, którzy mi przekazywali tę wiedzę. Był to bardzo wartościowy czas, wykładowcy pozwolili mi spojrzeć na niektóre, wydawałoby się znane mi zagadania z innej perspektywy. To było dla mnie bardzo wartościowe i wzbogacające doświadczenie.

Dzięki gedanistyce moje horyzonty zostały poszerzone. Studia pomogły mi ugruntować swoją wiedzę, ale i podtrzymać przekonanie, że na niektóre rzeczy trzeba zawsze patrzeć z wielu stron, żeby je rozumieć.

Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie wybranej grupie osób stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych „Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Osiemnasta rozmowa odbyła się z p. Agnieszką. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Agnieszka Gutowska. Ukończyłam trzy kierunki na Uniwersytecie Gdańskim. Pierwszym było dziennikarstwo i komunikacja społeczna i z tym na początku związałam się zawodowo. Następnie studiowałam zarządzanie instytucjami artystycznymi i gedanistykę. Ten wybór z kolei był związany ze zmianą pracy, która obecnie polega na prowadzeniu różnych działań w zakresie mediów społecznościowych dla klientów z różnych branż. W związku z tym, że pracuję dla wielu firm związanych z Gdańskiem – chciałam więcej dowiedzieć się o tym mieście. Jestem świeżo upieczoną gdańszczanką i zależało mi na poznaniu historii tego miejsca i pogłębieniu swojej wiedzy. Dlatego staranie się o stypendium gedanistyczne było dla mnie oczywistym wyborem.

FG: Skąd zainteresowanie Gdańskiem? Jak długo jest pani z nim związana?

AG: Mieszkam tutaj od 2010 roku. Gdańsk to po prostu mój drugi dom. Pochodzę z Żuław Wiślanych, miejsca bardzo pięknego, o bogatej historii. Ale to właśnie w Gdańsku zaczęłam szkołę średnią, tutaj studiowałam i wybrałam to miejsce, jako swoje miejsce do życia. Nie wyobrażam sobie mieszkania gdziekolwiek indziej, dla mnie Gdańsk jest po prostu najpiękniejszym i najlepszym miastem do życia.

FG: A skąd zainteresowanie dziennikarstwem, jak wyglądała ta droga?

AG: Pracowałam w jednym z lokalnych portali internetowych i w jednym z lokalnych wydań gazety. Zaczęłam pracę na pierwszym roku studiów dziennikarskich i całe życie myślałam, że to jest to, co chcę robić. Z czasem przeszłam na drugą stronę barykady i obecnie jestem związana z agencją zajmującą się marketingiem i public relations. To wynikało z chęci posiadania większej kontroli, nad tym co robię. Dziennikarstwo to taka szalona dziedzina, gdzie tak naprawdę nigdy do końca nie wiadomo, jak będzie wyglądał dany dzień. Potrzebowałam większego ustatkowania się, stąd zmiana i przeskoczenie na tę drugą stronę barykady.

Moja przygoda z dziennikarstwem była piękna i trwała 5 lat. Myślę, że ta ciekawość dziennikarska, to też taka cecha, którą można powiązać ze studentami gedanistyki, którzy chcą zgłębiać wiedzę na temat Gdańska.

FG: Praca dziennikarza była pewnie świetną okazją do poznania miasta…

To prawda. Po pierwsze, przez to, że moja praca była związana z odrywaniem różnych tematów kulturalnych. Gdańsk jako miasto artystów, wolności i kultury – dawało ku temu ogromne możliwości. Z drugiej strony, bycie w terenie pozwalało mi na odkrywanie przeróżnych aspektów życia tutaj – bliskości morza, możliwości rozwojowych, wspaniałych tras rowerowych. Pisałam o tym i poznawałam miasto, coraz bardziej się w nim zakochując.

Jak pojawiła się informacja, że rusza taki kierunek jak gedanistyka, to wiedziałam, że miasto z taką historią, ma w sobie jeszcze wiele do odkrycia. Stąd decyzja o rozpoczęciu studiów i sprawdzeniu, z czego wynikają pewne rzeczy. Choćby takie, że Gdańsk jest miastem bardzo otwartym, wielkokulturowym, różnorodnym, kolorowym, innowacyjnym i wolnościowym.

FG: Jak wspomina pani studia gedanistyczne? Do czego przydaje się ta wiedza?

AG: Ta wiedza przydaje mi się, gdy odwiedza mnie rodzina czy znajomi, ale również w życiu zawodowym. Wśród swoich znajomych z innych regionów Polski jestem już chyba taką małą informacją turystyczną. Doskonale wiedzą, że jak do mnie zadzwonią, to przedstawię im całą listę punktów koniecznych do odwiedzenia – i to bardziej z perspektywy takiego alternatywnego zwiedzania. Teraz, chociażby spacerując po Głównym Mieście, jestem w stanie wskazać różne „smaczki”, o których nie mówią przewodniki. Są to rzeczy, które zasłyszałam gdzieś na wykładach, gdańskie legendy, ukryte elementy elewacji ciekawych kamienic, na które mało kto zwraca uwagę. Dzięki naszym zajęciom w terenie jako studenci gedanistyki mieliśmy szansę je poznać.

FG: Pomagała pani w tworzeniu Gedanopedii, na czym to polegało? Z jakich metod pani korzystała przy tworzeniu haseł?

AG: Jestem autorką czterech haseł w Gedanopedii. Pracowałam nad nimi na studiach. Zdecydowałam się na opracowanie haseł związanych z kulturą współczesną i z naszymi lokalnymi artystami. Moja praca polega wówczas na pogłębionym wywiadzie. Opracowywałam np. hasła poświęcone Grzegorzowi Kwiatkowskiemu i zespołowi Trupa Trupa, odnoszącym sukcesy na skalę międzynarodową. Nasze rozmowy, najpierw mailowe, później telefoniczne polegały na szczegółowym wyciąganiu informacji. Następnie taka notatka podlegała autoryzacji, weryfikacji i sprawdzeniu, czy wszystko się zgadza. Moją metodą był więc wywiad bezpośredni. Historyczne dane musiałam potwierdzać też w literaturze i w źródłach elektronicznych oraz internetowych. Trochę sprawę ułatwiły mi studia i doświadczenie dziennikarskie. Mogłam połączyć umiejętności nabyte na dziennikarstwie i doświadczenie z szukaniem informacji do Encyklopedii Gdańskiej.

Nie ukrywam, że to był jeden z ciekawszych elementów pracy na naszych studiach. Człowiek staje się częścią czegoś większego, ma poczucie budowania wspólnoty pasjonatów Gdańska. Był i jest to nadal dla mnie powód do dumy.

FG: Współpracowała pani również z instytucjami kultury w Gdańsku…

AG: Miałam ogromną przyjemność współpracować z Instytutem Kultury Miejskiej, z Gdańską Galerią Miejską czy Gdańskim Teatrem Szekspirowskim. Jako dziennikarz bywałam w wielu gdańskich instytucjach kultury też zawodowo. Zawsze po drodze było mi do kultury, jest to też związane z prywatnymi zainteresowaniami, dlatego też te wątki kulturalne w mieście, które od lat inspirują artystów – zawsze były mi bardzo bliskie.

Chyba nie jestem typową studentką gedanistyki, bo nie planuję zostać przewodnikiem czy pracować w muzeum. W moim przypadku wiązało się to z pasją i chęcią pogłębiania wiedzy o swoim mieście. Dzięki temu, że udało mi się skończyć ten kierunek, jestem takim małym ambasadorem Gdańska. Nie tylko wśród swoich najbliższych, ale też na szerszą skalę. Próbuję promować to miejsce, jako dobre do życia i rozwijania się, również w kontekście kultury, a to wszystko poparte jest rzetelną wiedzą o historii miasta. I to jest chyba największy plus ukończenia tego kierunku.