Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie wybranej grupie osób stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych „Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Trzynasta rozmowa odbyła się z p. Joanną. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Joanna Szymańska. Przez 13 lat pracowałam jako przewodniczka w Muzeum Stutthof w Sztutowie. Aktualnie pracuję dla międzynarodowej organizacji, która zajmuje się wolnością słowa, wolnością mediów i prawami człowieka.

FG:  Jako przewodniczka, w Muzeum Stutthof w Sztutowie pracowała pani sporą część swojego życia. Poza historią samego obozu, skupiała się pani również na Wolnym Mieście Gdańsku…

JSZ: Tak, historia Wolnego Miasta Gdańska zawsze była dla mnie bardzo ważna, z tego względu że czułam, że jest to historia mojej rodziny. Często, jak oprowadzałam zwiedzających, nie było na to czasu aby przechodzić przez wszystkie wystawy, gdzie ukazana była historia Wolnego Miasta Gdańska. Ale zawsze było dla mnie to bardzo ważne, żeby chociaż w skrócie opowiedzieć o tym każdej grupie, co się tutaj działo przed i zaraz po wybuchu wojny. Żeby wszyscy wiedzieli, jaka była tutaj sytuacja, jak żyli Polacy i do czego doprowadził nacjonalizm. Bo przecież wcześniej wszyscy żyli tu obok siebie i nikogo to nie interesowało, kto w jakim języku mówi i częścią jakiej narodowości się czuje.

FG: Warto wspomnieć, że była pani najmłodszym przewodnikiem po tym miejscu pamięci…

JSZ: Zdałam egzamin w maju 2006 roku, był bardzo trudny. Jeszcze wtedy nie miałam skończonych 18 lat. Chciałam tam pracować dlatego, że jeden z członków mojej rodziny przeszedł przez obóz i miałam takie poczucie – może to dziwne dla kogoś, kto jest nastolatkiem – że żyje nam się teraz tak dobrze, a nasi przodkowie nie mieli takiego szczęścia i przeszli przez piekło. Trzeba o tym mówić i trzeba o tym pamiętać – taki był cel mojej pracy.

FG: Za co pani kocha Gdańsk? Skąd ta miłość? Czy to przez korzenie?

JSZ: Myślę, że tak. Chociaż to ja zaczęłam w rodzinie „dokopywać” się do tych historii związanych z Gdańskiem. Między innymi dzięki temu dowiedziałam się, że przynajmniej trzy osoby z mojej rodziny pracowały na Poczcie Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Te odkrycia historyczne coraz bardziej mnie przywiązywały do miasta i czułam, że jest to moje miejsce na ziemi. Głównie przez te historie, które odkryłam o swojej rodzinie.

FG: Aktualnie, zawodowo koncentruje się pani na prawach człowieka?

JSZ:  W Gdańsku mam swoją bazę, skąd pracuję zdalnie, skąd wyjeżdżam służbowo. Zajmuję się kwestiami głównie związanymi z wolnością słowa. Skupiam się na wydarzeniach w Europie Wschodniej, teraz szczególnie zajmuję się Białorusią. Pomagam osobom represjonowanym, dziennikarzom. Ale ostatnio coraz więcej mojego czasu zajmują sprawy w Polsce.

FG: Ponoć, sam Brunon Zwarra namawiał panią do pisania o Gdańsku, czy udało się to zrealizować, czy jest to raczej pisanie „do szuflady”?

JSZ: Jeszcze nie piszę, bo jeszcze nie wierzę w swoje siły. Może to jeszcze we mnie rośnie. Rzeczywiście, byłam dość bezczelna, bo będąc na pierwszym roku studiów zdobyłam numer do pana Brunona Zwarry, zadzwoniłam i zapytałam czy mogę go odwiedzić. I tak zaczęła się nasza znajomość. Studiowałam wtedy filologię rosyjską na Uniwersytecie Gdańskim, przez jakiś czas jeździłam do niego i rozmawialiśmy na różne tematy. Brunon Zwarra, gdy usłyszał o moich planach – bo wtedy jeszcze myślałam, że dam radę żyć bez Gdańska i chciałam wyjechać – powiedział mi: „Pani musi pisać o Gdańsku! Nie może pani wyjechać!”. Cały czas to pamiętam, ale jak na razie nic publicznego nie stworzyłam. Opisuję ludzkie historie, w tym osób z mojej rodziny. Ale to jak na razie pisanie „do szuflady”.

FG: Co w pani pracę wniosła gedanistyka? Czy przydaje się na co dzień?

JSZ: Bardzo się przydała, bo zupełnie poszerzyła moje horyzonty. Dla mnie to było niesamowite. Zawsze uwielbiałam w szkole historię, ale na gedanistyce zauważyłam, że w szkole uczono nas z perspektywy polskiej historiografii, a można patrzeć na te wydarzenia również z lokalnej perspektywy. Jedno, to samo wydarzenie może być zupełnie inaczej postrzegane. To mi bardzo dużo dało, bo wszystko dobrze pamiętam z tych zajęć i jak tylko mam okazję – na przykład, gdy ktoś do mnie przyjeżdża – to chodząc po Gdańsku opowiadam o takich szczegółach, ciekawostkach, które można usłyszeć tylko od przewodników.

FG: Jest też pani zaangażowana w lokalne stowarzyszenia…

JSZ:  Działam w Kole Rodzin Byłych Pracowników Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku. Jestem tam najmłodsza i bardzo staram się wspierać osoby jeszcze żyjące – dzieci tych pocztowców, którzy zginęli.

Pamiętam również o Brunonie Zwarze – jestem częścią nowego stowarzyszenia „Ławeczka Brunona Zwarry”. Naszym celem jest postawienie pomnika-ławeczki panu Zwarze, aby go upamiętnić.

Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych “Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Jedenasta rozmowa odbyła się z p. Łukaszem. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Łukasz Malinowski, jestem informatykiem, pracuję w branży IT, obecnie studiuję gedanistykę.

FG: Jak się już zostaje zwycięzcą Wielkiego Testu Wiedzy o Metropolii Gdańsk-Gdynia-Sopot, podobno bardzo trudnego, to co tu jest jeszcze więcej do dowiedzenia się o Gdańsku, że ciągnie kogoś na gedanistykę?

ŁM: Tak się tylko wydaje. Kilka razy uczestniczyłem w olimpiadzie wiedzy o Gdańsku, a ostatnio w wielkim teście wiedzy o Gdańsku i często czegoś brakowało, ostatnio znalazłem się tuż za podium, a tylko pierwsze trzy miejsca były nagradzane. Zająłem to czwarte, jak mówią sportowcy, najbardziej pechowe miejsce.

FG: Czyli twój cel to wygrywanie co roku?

ŁM: Tak się nie da. Pamiętajmy, że to przecież rozrywka. Nie jest tak, że można założyć sobie wygraną w każdym teście czy konkursie, bo – wiadomo – rywale też są dobrze przygotowani, pytania mogą być zaskakujące i nie jest to też taka typowa wiedza egzaminacyjna. Czasem są pytania o ciekawostki albo o rzeczy bardziej do wydedukowania niż do nauczenia. Więc nie można tego zaplanować, natomiast jak się poszerzy wiedzę, to szanse na wygraną na pewno są większe.

FG: Skoro tak często bierzesz udział w takich testach, to rozumiem że twoja pasja do Gdańska to nie tylko regularne spacery po mieście, ale też kolekcjonowanie w głowie konkretnych faktów?

ŁM: Tak, lubię to robić, zbierać ciekawostki. I jest też tak, że często coś, co do tej pory mnie nie interesowało, nagle zaczyna mnie interesować gdy trafię na ciekawy artykuł, książkę czy wykład.

FG: A co na przykład?

ŁM: Bardzo mnie zaciekawiły wykłady z historii sztuki na gedanistyce. Gdzie dużo się mówiło o motywach w konkretnej rzeźbie czy malarstwie. I to tak fajnie potem poodkrywać samemu, zobaczyć te dzieła sztuki w Gdańsku i samemu te motywy przeanalizować, odkryć, zobaczyć. Wcześniej na to nie zwracałem aż takiej uwagi.

FG: Bo jako informatyk po Politechnice Gdańskiej raczej w historii sztuki nigdy nie siedziałeś…

ŁM: Tak, choć niektórzy mówią, że programowanie to też jest na swój sposób sztuka i że informatycy korzystają z doświadczeń innych dziedzin. Są na przykład pewne wzorce projektowe, które wywodzą się z wzorców architektonicznych. Także wbrew pozorom jakieś powiązania można znaleźć i nie są to dziedziny aż tak bardzo oddalone od siebie.

FG: Ty nie jesteś gdańszczaninem od urodzenia, bo pochodzisz z małego miasta, również bogatego historycznie…

ŁM: Tak, chodzi o Ornetę, nazywaną często „perłą architektury warmińskiej”. To małe miasteczko na Warmii, które ma bogatą historię, a na szczęście wojenna zawierucha w znacznej mierze je oszczędziła. Warto Ornetę odwiedzić i lepiej poznać. Z tego miasta zresztą pochodził Jan Wulff – budowniczy organów w Oliwie. Rodzina Wulfów prowadziła w Ornecie znaną firmę organmistrzowską, ale to on jest z nich najsłynniejszy. Dla mnie ta postać jest szczególnie bliska. Gdy widzę sunący po torach tramwaj nazwany jego imieniem, to od razu robi mi się cieplej na sercu.

FG: W końcu podążyłeś jego śladami – najpierw Orneta, potem Gdańsk!

ŁM: Trochę tak, rzeczywiście. Poza tym urodziłem się w bardzo ważnym dla Gdańska roku 1980 – roku Solidarności, gdy miasto było na ustach całego świata. Gdybym miał się doszukiwać powiązań mojej osoby z Gdańskiem, to jest również jedno z nich.

FG: No właśnie, dla ciebie najciekawszym wycinkiem historii Gdańska jest jej bardziej współczesna część.

ŁM: Tak. Jest bardziej bliska i można ją skonfrontować nawet ze swoimi doświadczeniami czy historiami rodzinnymi. Poza tym z tego czasu zachowanych jest bardzo dużo dokumentów. Ostatnio przygotowywałem do Gedanopedii hasło związane z Krajowym Komitetem Strajkowym, który powstał po wybuchu stanu wojennego i mogłem przy tym pracować na materiałach udostępnionych przez Europejskie Centrum Solidarności. To wszystko wydało mi się takie namacalne i dostępne, na przykład gdy zobaczyłem ulotki wydawane przez ten komitet. Tego typu materiały też po prostu łatwiej jest nam zrozumieć, w porównaniu do tych sprzed wielu wieków. Choć na swój sposób i te bardzo stare są przecież fascynujące.

Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych “Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Dziewiąta rozmowa odbyła się z p. Moniką. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Monika Kosikowska, jestem instruktorką harcerską, działam i pracuję w Chorągwi Gdańskiej ZHP. Obecnie studiuję gedanistykę.

FG: Od ilu lat jesteś w harcerstwie?

MK: Policzmy… chyba dwudziestu pięciu. Jak nie więcej!

FG: Czy bycie w harcerstwie tutaj, w Gdańsku, to już taki trochę wstęp do gedanistyki? Dużo pracy w terenie, dużo lokalnej działalności społecznej…

MK: Chyba każdy młody człowiek, który trafia do któregoś z hufców działających chociażby w Chorągwi Gdańskiej ZHP, przez udział w biwakach, rajdach czy obozach poznaje swój mały region. Bo zawsze znajdzie się jakiś element związany z historią albo miejsca, albo ludzi, którzy w nim żyli. I jak najbardziej jest to zaszczepianie takiej pasji do zgłębiania wiedzy na temat miejsc, które się odwiedza. Żeby w przyszłości nie jechać gdzieś dla samych restauracji czy sklepów, tylko żeby wiedzieć dokąd się jedzie, przygotować się do tego i wiedzieć co można spotkać na miejscu.

FG: Ty chociażby od lat bierzesz udział w corocznych uroczystościach na Westerplatte, które jest przecież niezwykle ważnym wycinkiem historii Gdańska.

MK: Pamiętam, że po raz pierwszy brałam udział w Zlocie Westerplatte organizowanym przez Hufiec Gdańsk Portowa w 1998 roku. Z kolei później corocznie jeździłam z dziećmi z mojej drużyny harcerskiej, którą prowadziłam przez kilka lat, żeby to one poznawały historię okresu wybuchu II wojny światowej. Później wielokrotnie współtworzyłam program tego wydarzenia, raz pełniłam funkcję komendantki zlotu.

FG: Domyślam się zatem, że do twoich pasji należą i historia, i aktywizm społeczny. Ale wykształcona jesteś w nieco innym kierunku.

MK: Faktycznie, trochę w innym. Najpierw zdobyłam licencjat z cywilizacji śródziemnomorskiej, następnie tytuł magistra krajoznawstwa i turystyki historycznej.

FG: A krajoznawstwo w wersji mikro to, powiedzmy, „gdańskoznawstwo”, czyli de facto gedanistyka…

MK: Dokładnie. O tych studiach myślałam tak naprawdę już od kilku lat. Ale z racji wielu różnych zobowiązań musiałam troszeczkę poczekać. I w tym roku nadarzył się ten moment, żeby wreszcie rozpocząć studia na gedanistyce.

FG: No i? Poszerzasz swoją wiedzę? Czujesz, że pęcznieje w twojej głowie wraz z każdymi zajęciami?

MK: Zdecydowanie tak. Jest wiele rzeczy, które tak naprawdę przypominam sobie z mojego dotychczasowego poznawania miasta. Do tej pory jednak skupiałam się wokół Westerplatte i 1939 roku, a teraz mam przekrój przez wieki po kolei. Duża zasługa w tym wykładowców, którzy potrafią opowiadać o tym z pasją tak, że chce się tego słuchać. Pomimo tego, że dzieje się to póki co głównie w formie zdalnej.

FG: A który okres historii Gdańska najbardziej cię interesuje?

MK: Bardziej dawny Gdańsk. Kultura i życie w mieście. Już nawet nie tyle same zabytki, tylko to jak się żyło, jak to kiedyś funkcjonowało. I tak sobie teraz myślę, że przecież jeszcze w czasie matur, gdy miałam prezentację na egzaminie z języka polskiego, to moim tematem były „Zabytkowe nazwy ulic Gdańska”. Czyli już wtedy coś było na rzeczy.

FG: Gdańsk przed wiekami to oczywiście tętniące życiem Główne Miasto. Ale to przecież także wyspy. My rozmawiamy akurat na Wyspie Portowej, bo mieszkasz na Stogach. Natomiast miałaś też spory epizod swojego życia poświęcony Wyspie Sobieszewskiej.

MK: Tak, miałam możliwość obserwować „Program społeczny rozwoju Wyspy Sobieszewskiej”, mający na celu zaangażowanie i wspieranie mieszkańców w proces pozytywnych zmian na wyspie, a który miał związek z planami organizacji w tym miejscu zlotu skautów z całego świata. Ten zlot poprzedzały kilkuletnie przygotowania. Mieszkańcy mogli dostrzec w trakcie programu, że przygotowania do zlotu i jego organizacja mogą przynieść wymierne korzyści dla wyspy, oraz że skauci na pewno będą chcieli zostawić po sobie coś dobrego.

FG: Taki przybysz z zewnątrz często myśli, że Wyspa Sobieszewska to właściwie nie jest Gdańsk. A czy ty w tym wyjątkowym miejscu czujesz klimat miasta?

MK: To prawda, że nie ma tam typowych gdańskich kamieniczek. Ale jest wiele elementów nawiązujących do historii. Choćby dawne uzbrojenie z okresu wojny czy pozostałości Forsterówki w Orlu. Natomiast z wyspą jest tak, że coraz więcej osób spoza Gdańska odkrywa jej uroki jako miejsca będącego trochę dalej od gwaru centralnych części miasta. Idealnego na spacery, wycieczki rowerowe czy typowy nadmorski wypoczynek.

FG: Do czego ci się przyda gedanistyka? W sensie zawodowym. Twoje miejsce codziennej pracy to Chorągiew Gdańska ZHP.

MK: Oczywiście, że się przyda! Chociażby w momencie, gdy planujemy różne przedsięwzięcia dla dzieci i młodzieży z Gdańska i całego województwa. Zwłaszcza kiedy chcemy im zaproponować różne aktywności, to wiedza zdobyta na gedanistyce pozwala znaleźć takie elementy, które może na co dzień są niezauważalne i niewykorzystywane, ale dzięki wpleceniu ich w scenariusz chociażby gry terenowej czy fabuły przygotowywanego wydarzenia, wyjazdu, pozwala to lepiej zrozumieć dane zagadnienie. I odkryć miasto ze strony wcześniej nie znanej.

Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych “Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Prezentujemy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Siódma rozmowa odbyła się z p. Sławomirem. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Sławomir Szczygielski, na co dzień jestem menadżerem w sektorze bankowym i przewodniczącym Rady Dzielnicy Stogi. Aktualnie studiuję gedanistykę.

FG: To są ponoć już pana czwarte studia w życiu…

SS: Tak, skończyłem historię na Uniwersytecie Gdańskim, potem byłem na studiach HR-owych na Politechnice Gdańskiej, jestem też absolwentem studiów MBA na Rotterdam School of Management, Erasmus University – GFKM, UG. I teraz faktycznie wziąłem się za studia podyplomowe, czyli gedanistykę.

FG: Czyli nie miał pan dość edukacji. A wręcz przeciwnie – chciał pan jej jeszcze więcej.

SS: Tak i myślę, że na tym kierunku nie skończę.

FG: To jak się panu studiuje?

SS: Na pewno jest to dla mnie nowa forma, również z uwagi na to, że pandemia wymusiła inny tryb nauki. Co ma swoje plusy i minusy. Pewnym plusem jest to, że nie musimy dojeżdżać na zajęcia, odpalamy komputer i już jesteśmy na wykładzie. Jednak minusem jest choćby mniej zajęć plenerowych czy to, że nie poznałem jeszcze osobiście wielu koleżanek i kolegów ze studiów. Jestem osobą bardzo towarzyską i niesamowite jest to, że biografie osób, które ze mną studiują, poznaję właśnie głównie poprzez wywiady na stronie Fundacji Gdańskiej. Bardzo liczę, że jeszcze się to zmieni i zdążymy w naszym gronie pasjonatów historii Gdańska spotkać się przy kuflu bursztynowego trunku.

FG: Od razu słychać, że rozmawiam z menadżerem. No właśnie – w pańskiej pracy gedanistyka chyba się na co dzień nie przydaje. Ale miał pan i tak wiele motywacji, by zacząć ją studiować…

SS: Tak, można powiedzieć, że zawodowo mojej wiedzy historycznej nie wykorzystuję, a jest ona po prostu moją pasją. Od urodzenia jestem związany z Wyspą Portową, pochodzę z dzielnicy Stogi, tutaj kończyłem szkołę podstawową, a na pobliskim Krakowcu kończyłem XVI LO, którego zresztą już dziś nie ma. I od najmłodszych lat ta historia gdzieś tam przemawiała do mnie – przecież na wyspie jest Westerplatte czy Twierdza Wisłoujście, na Przeróbce był obóz jeniecki podczas I wojny światowej, tutaj miało też miejsce w XIX wieku przerwanie mierzei i powstanie Wisły Śmiałej.

FG: Mówi pan o rzeczach, których szczegóły znał pan jeszcze przed rozpoczęciem studiów na gedanistyce?

SS: Tak, historię mojej dzielnicy znałem wcześniej, natomiast na studiach dowiedziałem się bardzo wielu rzeczy na temat innych części Gdańska. Te studia pozwoliły mi uszeregować własną wiedzę, ale też zdobyć nową, specjalistyczną. Na przykład jednymi z ciekawszych wykładów były te związane z początkami Gdańska dr Marcina Grulkowskiego – jestem w końcu mediewistą. Ale byłem też pozytywnie zaskoczony archeobotaniką. Pani profesor Monika Badura przedstawiała nam badania prowadzone przez nią w wykopaliskach archeologicznych stricte związanych z botaniką: nasionami, roślinnością. Co też przekładało się na potwierdzenie czy obalenie pewnych hipotez potwierdzających rozwój Gdańska na tej przestrzeni. Także to jest świetny kierunek zarówno dla specjalistów, jak i dla tych którzy historią zawodowo wcześniej się nie zajmowali.

FG: Na Wyspie Portowej działa pan aktywnie w radzie dzielnicy…

SS: Tak, od 2015 roku jestem przewodniczącym Rady Dzielnicy Stogi. Dlaczego tam trafiłem? No cóż, wiem sporo o historii tej dzielnicy, wiem jak wyglądała dawniej i widzę, że niestety lata świetności ma już za sobą i w ostatnim czasie bywa trochę pomijana, a ma ona wielki potencjał. Więc staram się być takim ambasadorem Stogów i Wyspy Portowej. Prywatnie zresztą jestem też kolekcjonerem – zbieram pocztówki ukazujące historię Stogów, mam ich około trzystu i prowadzę wykłady, prezentując je mieszkańcom Gdańska i opowiadając związane z nimi historie. Na przykład bardzo cennym spotkaniem była dla mnie prezentacja tych pocztówek w Domu Opieki Społecznej „Ostoja”. Miałem tam do czynienia z mieszkańcami, którzy wprowadzili się na wyspę tuż po wojnie, a kilkoro z nich mieszkało nawet na Stogach w okresie międzywojennym. I byli oni w stanie rozszyfrować mi niektóre rzeczy na tych pocztówkach. Coś, co ja znałem do tej pory z map, zdjęć czy publikacji, oni przechowywali w swoich głowach jako żywe wspomnienia.

FG: Powinien pan zatem wykładać na gedanistyce wiedzę o Stogach!

SS: Chętnie, zapraszam prowadzących do kontaktu, choć nie wiem czy moja wiedza jest wystarczająca. Ale z ogromną przyjemnością podzielę się moimi badaniami, które od lat prowadzę na temat Stogów i Wyspy Portowej.

FG: Proszę zatem wskazać jedno miejsce z czasów świetności Stogów uchwycone na pocztówce, którego teraz nie ma, a które bardzo chciałby widzieć pan tutaj z powrotem.

SS: To na pewno cały kompleks kuracyjny, który znajdował się nad Pustym Stawem. Stogi przecież były kiedyś dzielnicą turystyczną. Tu niegdyś tętniło latem życie w licznych restauracjach, pensjonatach i salach tanecznych. Mamy przecież dostęp do morza i rzeki, mamy piękny las nadmorski i jezioro. Kiedyś w sezonie do 40 tysięcy turystów przybywało wypoczywać na naszą wyspę! Byłoby świetnie, gdyby te czasy wróciły!

Od 2017 roku dzięki współpracy z Miastem Gdańsk, Uniwersytetem Gdańskim i Muzeum Gdańska, Fundacja uruchomiła projekt stypendialny, którego efektem jest przyznawanie stypendiów, które umożliwiają bezpłatny udział w studiach podyplomowych “Gedanistyka” na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Rozpoczynamy cykl mini wywiadów z jego absolwentami/studentami. Czwarta rozmowa odbyła się z p. Aleksandrą. Zapraszamy do lektury!

Nazywam się Aleksandra Szwarc, jestem nauczycielką historii i licencjonowanym przewodnikiem PTTK

FG: Jako absolwentka historii miała już pani solidną podbudowę jeśli chodzi o dzieje Polski. Jak rozumiem gedanistykę wybrała pani po to, żeby poszerzyć swoją wiedzę o dzieje swojej małej ojczyzny?

AS: Tak, zdecydowanie. Skończyłam historię na Uniwersytecie Gdańskim w 2001 roku. Kończyłam też historię na UCL w Anglii. Natomiast Gdańsk jest dla mnie najpiękniejszym miastem na ziemi. To jest moje miasto. Jestem raczej tradycjonalistką, która musi mieć swoje miejsce na świecie. Lubię oczywiście podróżować i odwiedzać nowe, ale potrzebuję żeby było jedno takie, do którego mogę zawsze wrócić. I Gdańsk jest właśnie dla mnie takim miejscem.

FG: Mówi to pani po spędzeniu wielu lat mieszkając i zadomawiając się w Londynie. A mimo to Gdańsk wygrał?

AS: Tak, w Londynie mieszkałam prawie 10 lat, tam też działałam i społecznie, i historycznie na różnych poziomach, natomiast jednak w którymś momencie nastąpiła ta decyzja: Londyn ma dużo możliwości, ale to jednak nie jest moje miasto.

FG: I wróciła pani do Gdańska, co się dalej działo?

AS: Wróciłam do Polski na przełomie 2012 i 2013 roku i podjęłam ponownie pracę w szkole. Na początku myślałam, że wolę uczyć w liceum, mogąc z młodymi ludźmi zrobić więcej poważnych rzeczy, ale gdzieś odkryłam, że również nie przeszkadza mi uczenie w szkole podstawowej. I tak oto od siedmiu lat uczę, a od dwóch lat osiadłam we Fregacie. A równolegle działam w PTTK. I po to, żeby udoskonalać swoją wiedzę o Gdańsku zdecydowałam się na gedanistykę. Usłyszałam o niej od koleżanki, również przewodniczki, mówiła o niej wiele dobrego. No i się zdecydowałam. Dziś jestem studentką i już wiem, że będę o swoim mieście opowiadać pewnie już całe moje życie.

FG: Pani studia przypadły na trudny czas, głównie zajęć online, ale wiem że udało się trochę wyjść w teren.

AS: Tak, mieliśmy kilka wspólnych wyjść. Pan profesor Kościelak, cudowny człowiek, stara się jak może by jednak były te spotkania na żywo. To jest absolutnie niesamowita wiedza, ci wszyscy wykładowcy to specjaliści w swoich dziedzinach, autorytety. Jeżeli mamy wykładowcę od wczesnego średniowiecza i wymienia on wszystkich Mściwojów, Samborów i innych Książąt Pomorskich, idziemy przez tę skomplikowaną historię, a on jeszcze potrafi żartować na ten temat, to znak że wiedzę ma po prostu ogromną.

FG: Pani, jako nauczycielka, obserwuje sfery zainteresowań młodych ludzi. Jak to jest z młodymi gdańszczanami? Ciągnie ich do wiedzy o swoim mieście?

AS: Myślę, że tak. Ja w tej chwili uczę w szkole podstawowej, właśnie skończyłam projekt z IV klasą: „Husaria – postrach Europy”. Dziewczynki (bo jest to szkoła żeńska) z rozmachem porównywalnym niemal do Panoramy Racławickiej narysowały dzieło pod tytułem „Bitwa pod Wiedniem”. A już mam w głowie kolejny projekt dotyczący właśnie Gdańska. I zainteresowanie jest! Tylko trzeba przedstawiać te materiały w atrakcyjny sposób. Na poziomie szkoły podstawowej język naukowy nie będzie atrakcyjny. Więc jeśli przedstawi się tę wiedzę w ciekawy sposób, to zainteresowanie się na pewno wzbudzi. Z kolei koleżanka z Topolówki (też studiuje gedanistykę) prowadzi koło historyczne i naprawdę z dużą radością opowiada, że ma kilkanaście osób tworzących kapitalne projekty dotyczące Gdańska. Na przykład „symbolika rzymska w Gdańsku”. Dzieciaki poznajdowały na kamienicach takie symbole i opisały je w sposób autorski. Więc jest zainteresowanie wiedzą o Gdańsku wśród młodzieży, tylko nie może być to wiedza sucha i nijaka.

FG: A jeszcze większe pole manewru ma pani jako przewodniczka. Chociaż oczywiście to zależy od grupy. Bo są tacy, którzy chcą przejść się tylko po oczywistych miejscach, ale są i ci, którzy chętnie posłuchają pogłębionej historii.

AS: Problemem jest to, że często biura zamawiają wycieczkę, która ma na przykład w pięć godzin pokazać całe Trójmiasto. Czasem nawet rezygnuję z takich propozycji, bo one nie mają sensu. To jest często gonitwa i męczarnia dla grupy. Czy nie lepiej ograniczyć program, ale zobaczyć coś naprawdę ciekawego w spokojniejszej formie?

FG: Bo Gdańsk szkoda oglądać po łebkach.

Zdecydowanie. Dlatego ciekawe jest na przykład oprowadzanie po mniej znanych dzielnicach. Na przykład po Oruni, gdzie mieszkam. Jest to dzielnica nieco bardziej na uboczu głównego szlaku turystycznego, a przez to mniej znana. W tym wypadku wiedza uzyskana na gedanistyce jest bezcenna.