Wolność i prawa obywatelskie w Gdańsku będziemy świętować bogatym programem trzydniowych wydarzeń, 2–4 czerwca. Zaproszenie jest otwarte dla wszystkich, udział w większości wydarzeń jest bezpłatny. W programie m.in. koncert najlepszych polskich artystów, debaty o przeszłości i przyszłości nie tylko przy okrągłym stole, spotkania z bohaterami ostatnich dziesięcioleci, seminaria i konferencje.

– Ostatnie społeczne i polityczne wydarzenia, które obserwujemy, nie tylko w Polsce, pokazują, że prawa obywatelskie, demokracja, samorządność, wolność i praworządność są wartościami, o które trzeba dbać w sposób szczególny. Dlatego charakter naszego święta to nie tylko upamiętnianie rocznicy pierwszych częściowo wolnych wyborów. Z jednej strony przypominamy o tej dacie, ale chcemy także poddać refleksji kondycję dzisiejszej obywatelskości i nas jako społeczeństwa – mówi Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.

Święto Wolności i Praw Obywatelskich obchodzone jest w rocznicę wyborów 4 czerwca 1989 roku – pierwszych po II wojnie światowej częściowo wolnych wyborów do Sejmu i całkowicie wolnych do Senatu. W konsekwencji ówczesnego głosowania komuniści musieli podzielić się władzą, a demokratyzacja państwa stała się faktem. Wydarzenie ma charakter obywatelski, do Gdańska zjeżdżają organizacje pozarządowe z całej Polski.

2 czerwca, piątek

Głównym centrum wydarzeń będzie miejsce narodzin Solidarności – tereny postoczniowe.

Na początek Forum Idei i Praktyki | Solidarni w Rozwoju. Wydarzenie adresowane jest do wszystkich, którzy pracują z ludźmi i dla ludzi, zarówno w obszarze publicznym, jak i pozarządowym. Hasło wywoławcze debat i seminariów brzmi: Energia społeczna pokoleń. Początek 2 czerwca w samo południe – w audytorium Europejskiego Centrum Solidarności. Forum potrwa do godz. 18.00. Wstęp wolny.

Wieczorem zaplanowano koncert pod hasłem: Pokolenia wolności. Muzycy różnych generacji będą śpiewać o Polsce, wolności, nas samych. Wśród wykonawców m.in. Kayah, Varius Manx i Kasia Stankiewicz, Doda, Michał Szpak, Big Cyc, Kamil Bednarek, LemON, Lombard czy Voo Voo. Bramy wejściowe na plac Zebrań Ludowych zostaną otwarte o godz. 19. Koncert rozpocznie się pół godziny później. Wstęp wolny.

3 czerwca, sobota

W samo południe na Drodze do Wolności przy wejściu głównym do ECS rozpocznie się akcja profrekwencyjna pod hasłem – Nie śpij, bo Cię przegłosują. Intencją jest zachęcenie wszystkich obywatelek i obywateli do wzięcia udziału w jesiennych wyborach parlamentarnych. Co ciekawe, hasło pochodzi z 1989 roku i poprowadziło do zwycięstwa demokratycznych kandydatów na posłów i senatorów.

3 i 4 czerwca, sobota – niedziela

W sobotę i niedzielę warto przybyć na tereny postoczniowe. Na Drodze do Wolności, placu Porozumienia Gdańskiego (obok dawnego budynku dyrekcji) i na terenie dawnej stołówki realizowany będzie bardzo bogaty program wydarzeń przygotowany przez organizacje pozarządowe. W tym roku do Gdańska przybędzie 150 organizacji pozarządowych, ruchów obywatelskich i grup nieformalnych z całej Polski, m.in. Łodzi, Krakowa, Warszawy, Iławy, Kwidzyna, Leszna i oczywiście Gdańska. Dołączyć może każdy. Aktywiści spotykają się z obywatelkami i obywatelami indywidualnie, a także podczas publicznych debat, warsztatów i prelekcji. Doświadczeniem poprzednich lat, tam będzie dochodzić do wymiany doświadczeń, prezentacji inicjatyw społecznych i obywatelskich realizowanych w Polsce i za granicą, zawiązywania partnerstw i uruchamiania nowych inicjatyw.

– W tym roku spotykamy się pod hasłem Pokoleń Wolności. Chcemy przyjrzeć się różnym problemom i zjawiskom społecznym z perspektywy czterech dekad. Trzech, które już upłynęły i czwartej, którą piszemy teraz wszyscy razem – mówi Jacek Bendykowski, prezes Fundacji Gdańskiej.

7 głównych rozmów zostanie poświęconych – Pokoleniom wolności. Zaproszeni goście mają dyskutować o 34 latach, podczas których Polska i życie obywateli niezwykle się zmieniło – tematach tabu, lękach, rozrywce, serialach. Udział w debatach wezmą m.in. Elżbieta Zapendowska, Daniel Qczaj, Piotr Cyrwus, Andrzej Wrona czy Zygmunt Chajzer.

Strefa Społeczna 3 czerwca będzie otwarta w godz. 11.00–22.00, a 4 czerwca w godz. 11.00–17.30.

W tych dniach warto odwiedzić również Forum Partycypacji Społecznej, czyli stoiska jednostek miejskich i wydziałów Urzędu Miejskiego w Gdańsku. Tam będzie można dowiedzieć się o możliwościach uczestniczenia w działaniach miasta, prowadzonych programach, pracy poszczególnych wydziałów i jednostek oraz podzielić się swoimi uwagami i spostrzeżeniami. Forum, inicjatywa Fundacji RC, zostanie zlokalizowane na terenie dawnej stołówki stoczniowej, w nowo zaaranżowanej przez Fundację Gdańską przestrzeni przy historycznej stoczniowej Bramie nr 2. Czynne będzie 3 i 4 czerwca w godz. 10.00–15.00. Wstęp wolny.

Te dwa dni wypełni program wydarzeń realizowanych w Europejskim Centrum Solidarności. Po wystawie stałej będą oprowadzać szlakiem wspomnień uczestnicy i świadkowie wyborów 4 czerwca. Przyjazd zapowiedziało ponad 100 młodych parlamentarzystek i parlamentarzystów z całej Polski, można dołączyć do otwartych obrad Parlamentu Młodych RP. W ogrodzie zimowym zaplanowano kilka debat przy okrągłym stole. Będą spotkania z prof. Adamem Strzemboszem, pierwszym prezesem Sądu Najwyższego i przewodniczącym Trybunału Stanu oraz z prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim. Można wziąć udział w seminarium dotyczącym integracji migrantów czy w otwartej konferencji – Moda w PRL. Zarówno 3, jak i 4 czerwca bilet na wystawę stałą i wystawę czasową STOCZNIA będzie można kupić w promocyjnej cenie 10 zł. Informacje i bilety na stronie Europejskiego Centrum Solidarności.

Szczegółowy program godzinowy Święta Wolności i Praw Obywatelskich dostępny jest na stronie poświęconej obchodom 4 czerwca.

Szkoły, instytucje czy organizacje pozarządowe zostaną wyposażone w różowe skrzyneczki, które w ramach współpracy zostały sfinansowane ze środków UNICEF. Łącznie w przestrzeni miejskiej pojawi się ich ponad tysiąc. Działanie to ma na celu walkę z wykluczeniem menstruacyjnym i zapewnienie powszechnego dostępu do bezpłatnych środków higieny na czas menstruacji.

Zgodnie z hasłem „Weź, jeśli potrzebujesz, zostaw, jeśli masz nadmiar” w przekazanych skrzyneczkach dostępne są bezpłatne środki menstruacyjne w postaci podpasek i tamponów. Szkoły, organizacje pozarządowe i instytucje, które wyraziły zainteresowanie akcją, będą dbać o uzupełnienie środków higieny we własnym zakresie.

Część zakupionych ze środków UNICEF skrzyneczek zawiśnie w gdańskich placówkach edukacyjnych. Natomiast zainteresowane organizacje pozarządowe i instytucje, z których mogą korzystać mieszkańcy Gdańska, mogą zgłaszać się po nie poprzez wypełnienie formularza online.

Zgłoś się po różową skrzyneczkę

W grudniu 2019 roku zawisła pierwsza różowa skrzyneczka wypełniona podpaskami w Centrum Praw Kobiet we Wrocławiu. Znajdują się dziś one w szkołach, bursach, placówkach edukacyjnych, szpitalach, kinach, bibliotekach, teatrach w całej Polsce. W Gdańsku zawisły dotychczas w budynkach Rady Miasta Gdańska, Gdańskiego Centrum Świadczeń, Zespołach Obsługi Mieszkańców czy w części szkół.

Wykluczenie menstruacyjne dotyka w całej Polsce blisko 500 000 osób, których nie stać na zakup podpasek czy tamponów. 21% uczennic jest zmuszonych wyjść z zajęć szkolnych z powodu braku podpaski, a 10% w ogóle nie wychodzi z tego powodu z domu. 42% rodzin nie rozmawia w domu o miesiączce, natomiast 43% nastolatek unika poruszania tematu okresu z ojcem.

Projekt realizowany przy wsparciu Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF).

SZUKAJ TEGO, CO ŁĄCZY

Według badania przeprowadzonego na zlecenie Fundacji Gdańskiej 80% uchodźców z Ukrainy nigdy wcześniej nie było w Gdańsku, 86% chce tu zostać na czas trwania wojny na Ukrainie, 44% chce wrócić po zakończeniu wojny, a 66% uczy się języka polskiego.

W rocznicę wybuchu wojny Fundacja Gdańska, w ramach współpracy z UNICEF, rozpoczyna kampanię „Szukaj tego, co łączy”, w ramach której na przystankach i w pojazdach komunikacji miejskiej zawisły plakaty z krzyżówkami polskich i ukraińskich słów w kilku kategoriach: medycyna, kultura, sport. Słowa związane z kulturą Polską zostały zapisane alfabetem polskim, natomiast do słów związanych z kulturą Ukrainy użyto alfabetu ukraińskiego. Hasła łączą się ze sobą wspólnymi literami.

W tej sposób pomysłodawcy chcą przekazać, że oba narody mogą zachować własną kulturę, pamięć, historię i dumę szukając jednocześnie elementów wspólnych. Kampania „Szukaj tego, co łączy” ma również walor edukacyjny. Dzięki kodom QR mieszkańcy mogą dowiedzieć się, co kryje się pod konkretnymi hasłami i dlaczego akurat dane hasło zostało wykorzystane. Kampania realizowana jest przy wsparciu Funduszu Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci (UNICEF). Szczegółowy opis haseł można znaleźć także na stronie Fundacji Gdańskiej.

Masz powyżej 65 lat i potrzebujesz pomocy? W ramach akcji Gdańska Pomaga – Wspieraj Seniora skorzystaj z wolontariatu w zakresie zrobienia zakupów, wsparcia w rozwiązaniu trudnych sytuacji, konsultacji prawnych i psychologicznych.

Gdańsk Pomaga – Wspieraj Seniora to inicjatywa, której celem jest wsparcie gdańszczan i gdańszczanek w codziennym funkcjonowaniu. Naszą ambicją jest dotrzeć do jak największej liczby osób w wieku powyżej 65 lat i w ramach wolontariatu sprawić, by ich życie było łatwiejsze. Wśród form pomocy, z którą chcemy dotrzeć do seniorów mieszkających na terenie Gdańska są m.in. wykonywanie zakupów dla seniorów, dowóz na szczepienia, umawianie wizyt w przychodniach, zrealizowanie recepty, załatwianie prostych spraw urzędowych, pomoc w sprzątaniu czy też wyprowadzanie zwierząt domowych na spacer, a nawet prosta i miła rozmowa czy spędzenie czasu.

W tym celu Fundacja Gdańska, Regionalne Centrum Wolontariatu, Fundacja Obudź Nadzieję, Inkubator Sąsiedzkiej Energii, Nowy Port Sztuki, Fundacja Nova, Stowarzyszenie dla Siedlec, Fundacja RC, Gdańska Fundacja Innowacji Społecznej, Stowarzyszenie Waga, Stowarzyszenie Przyjaciół Piecki Migowo i Stowarzyszenie Morena otworzyły 11 Lokalnych Punktów Wsparcia, w których można zapisać się do programu i skorzystać z pomocy. Poniżaj znajduje się lista kontaktowa do Lokalnych Punktów. Osoby potrzebujące mogą zadzwonić również na ogólną infolinię pod numer 500 218 337.

Pełna lista dostępna jest na stronie: https://gdanskpomaga.pl/punkty-wsparcia

Dodatkowo został uruchomiony również Mobilny Punkt Wsparcia, który już od początku listopada dociera do miejsc często odwiedzanych przez seniorki i seniorów. Jeszcze w listopadzie spotkać można zgodnie z poniższą listą. Punkt można rozpoznać po pomarańczowym busie, w którym m.in. można zmierzyć ciśnienie, zbadać poziom cukru, otrzymać kopertę życia, którą na miejscu pomoże wypełnić ratownik medyczny, otrzymać informację o możliwości pomocy prawnej w Gdańsku oraz dowiedzieć się jak otrzymać pomoc wolontariuszki lub wolontariusza w codziennych czynnościach.

Zadanie jest sfinansowane z przekazanych przez Gminę Miasta Gdańska rządowych środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 przyznanych na realizację programu pn. „Korpus Wsparcia Seniorów” na rok 2022

Od 18 do 20 października Gdańsk jako pierwsze miasto w Polsce będzie gospodarzem Europejskiego Tygodnia Aktywnego i Zdrowego Starzenia. Wydarzenie rozpocznie się uroczystą sesją plenarną w Europejskim Centrum Solidarności we wtorek, 18 października o godz. 18.00. Udział w niej będą mogli wziąć przedstawiciele mediów.

Tydzień Aktywnego i Zdrowego Starzenia to coroczne wydarzenie organizowane w ramach programu AAL (Active Assisted Living Program) współfinansowanego przez Komisję Europejską. Spotkania organizowane były już m.in. w Wiedniu (pierwsze w 2009 roku), Bilbao, Aarhus, Bukareszcie, Gandawie czy Eindhoven. Konferencja, która podsumuje 10 lat działania Programu AAL.

– AAL to program, którego celem jest finansowanie rozwiązań mających za zadanie tworzenie lepszej jakości życia dla osób starszych, wzmocnienie rozwoju innowacyjnych rozwiązań technologicznych i wspieranie badań w dziedzinie starzenia się. Na przestrzeni lat sfinansowaliśmy ponad 300 projektów usług i produktów dla osób starszych – opowiada Nicola Filizola, przewodniczący komitetu programowego.

We wtorek, 18 października o godz. 18.00 w sesji plenarnej udział weźmie Lech Wałęsa, laureat pokojowej Nagrody Nobla, Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska, Cristina Andersson, fińska przedsiębiorczyni i specjalistka tzw. „Intelligent Silver Transition” oraz Magdalena Grzebałkowska i Ewa Winnicka z podcastu „Jak starzeć się bez godności”.

Środa i czwartek upłynie na sesjach warsztatowych i spotkaniach w centrum konferencyjnym Amber Expo. Ich dokładny program umieszczono na stronie internetowej i w aplikacji konferencyjnej.

W Gdańsku interaktywne warsztaty, dyskusje, sesje plenarne, wystawy i działania matchmakingowe toczyć się będą w czterech obszarach tematycznych: wpływ działania Programu AAL na zmiany w sektorze usług dotyczących seniorów, europejska agenda dobrego starzenia się, jak przygotować się na starzejące się społeczeństwo oraz wzmacnianie rezultatów projektów sfinansowanych przez Program AAL.

Organizowany co roku Europejski Tydzień Aktywnego i Zdrowego Starzenia się jest forum wymiany doświadczeń i dobrych praktyk z zakresu tworzenia polityk senioralnych w różnych krajach Europy, okazją do zaprezentowania swoich pomysłów i możliwością pozyskania inwestorów przez start-upy lub działające już w branży firmy, miejscem prezentacji najnowszych badań dotyczących starzejącego się społeczeństwa. Podczas spotkania poruszane są także kwestie dotyczące systemu opieki nad osobami starszymi, specyfiki pracy opiekunów oraz zmieniających się warunków życia i potrzeb seniorów.